Tradycja święcenia koszyczków
Jedną z tradycji składających się na okres Wielkanocy jest zwyczaj święcenia w kościołach koszyków z najróżniejszymi pokarmami. Warto wiedzieć, że w Polsce robi się to od bardzo dawna – błogosławienie żywności było praktykowane już w VII wieku. Z kolei dzięki historycznym dokumentom możemy dowiedzieć się, jak wyglądało to w wieku XVII. Wtedy ludzie nie chodzili do świątyń, tak jak my dzisiaj. To kapłani przyjeżdżali do wiosek, gdzie mieszkańcy ustawiali pokarmy na dużych stołach nakrytych białym obrusem. W XIX wieku tradycja nieco się zmieniła i to ludzie zaczęli przychodzić do kościołów, aby pobłogosławiono ich żywność. Już wtedy nie były to małe koszyczki, a ogromne wiklinowe kosze po brzegi wypełnione jedzeniem.
Co musi się znaleźć w koszyczku?
Jeśli przygotowanie wielkanocnego koszyczka macie jeszcze przed sobą, spójrzcie na tę listę. Pomoże wam niczego nie pominąć. Ci, którzy święconkę mają już gotową, mogą sprawdzić, czy aby na pewno o niczym nie zapomnieli:
- Baranek – dzisiaj wykonuje się go na wiele różnych sposobów. Może być z masła, czekolady, cukru lub też ciasta. Jego symbolika jest bardzo ważna – odnosi się do zmartwychwstania Jezusa Chrystusa i jego zwycięstwa nad śmiercią.
- Chleb – upieczony w całości lub kilka jego kromek koniecznie musi znaleźć się w koszyczku. To symbol Ciała Chrystusa, a także godności człowieka, który potrzebuje chleba do życia.
- Jajko – to chyba najpopularniejszy symbol Wielkanocy. Jajko oznacza nowe życie, a także płodność. Kiedyś wierzono, że w koszyczku trzeba umieścić nieparzystą ilość, aby zapewnić sobie dobrobyt. Pamiętajcie – tradycyjnie możecie wykonać efektowne pisanki. Użyjcie flamastrów, farb, naklejek, kolorowego papieru, co tylko przyjdzie wam do głowy!
- Sól – przyprawa, która chroni od zepsucia i właśnie tego jest symbolem – zapewnia trwałość, ochronę, życie i prawdę. Uosabia też siły moralne i duchowe.
- Wędlina – w koszyczku odwołuje się do dawnego zwyczaju zabijania i spożywania baranka. W tamtych czasach mięso było trudno dostępne i dlatego pozwalano sobie na taki kosztowny zakup w święto Paschy. Dzisiaj wędlina symbolizuje dostatek i dobrobyt dla całej rodziny. Warto umieścić w koszyczku kawałek szynki lub kiełbasy.
- Chrzan – to symbol siły i zwycięstwa nad żalem. W tradycji dodatkowo oznaczał siłę fizyczną. Jego ostry smak miał oddawać Mękę Pańską. W koszyczku symbolizuje zdrowie, sprawność, zapobieganie nieszczęściom, a także pokój w rodzinie. Co ciekawe, kiedyś świąteczne śniadanie rozpoczynało się od zjedzenia laski chrzanu – wierzono, że poprawi to zdrowie.
- Babka Wielkanocna – stanowi bardzo ciekawe odwołanie do tradycji. Dobrze wypieczona symbolizowała umiejętności i zaradność gospodyni domu. Unikano umieszczania w koszyczkach tych babek, które nie wyrosły. To mogło sprowadzić na rodzinę nieszczęście!
Pamiętajcie, że do koszyczka można też włożyć inne rzeczy. Powszechne jest umieszczanie słodyczy i innej żywności, takiej jak ser czy pieprz.
Autor: Hubert Drabik