Język ukraiński… (derusyfikacja)
To alfabet wywodzący się z cyrylicy, stanowiący odmianę grażdanki. Początkowo do zapisu języka ruskiego, który był protoplastą późniejszego języka ukraińskiego, używano cyrylicy w wersji cerkiewnosłowiańskiej. Działania na rzecz wypracowania ukraińskiego języka literackiego, przyczyniły się do powstania pierwszego alfabetu ukraińskiego. Było to konieczne, gdyż nowoczesny język ukraiński oparto na języku ludowym. Ale tak naprawdę, dopiero u schyłku ZSRR, w roku 1990, dokonano pierwszych zmian w kierunku derusyfikacji.
Religijna zależność/niezależność Ukrainy
Jeśli chodzi o religię, to jest to dość skomplikowana sprawa, bo w Ukrainie od lat 90. XX wieku funkcjonują trzy Kościoły prawosławne:
- Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego, będący częścią Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego,
- Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Kijowskiego został on utworzony w 1992 roku, właśnie w celu uniezależnienia się od Moskwy,
- Ukraiński Autokefaliczny Kościół Prawosławny – istnieje on do 15 grudnia i wywodzi się z prawosławnej diaspory ukraińskiej w Stanach Zjednoczonych oraz w Europie Zachodniej. A członkami tego Kościoła są głównie mieszkańcy na zachodzie współczesnej Ukrainy.
Miejscem kultu Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego w Polsce jest na Podlasiu Góra Grabarka (nazywana górą krzyży) wraz z żeńskim monastyrem Świętych Marty i Marii. Co roku przybywają tam pielgrzymi w dniach 18-19 sierpnia (to jest Święto Przemienienia Pańskiego). Pielgrzymi pozostawiają na górze krzyże wotywne z intencjami, stąd ta imponująca liczba krzyży na Górze Grabarce.
Tradycyjne ukraińskie potrawy
Ukraina oprócz tego, że w świecie słynie z trunków wysokoprocentowych, czyli wódki i zacnej śliwowicy. To także propaguje kwas chlebowy, mianowicie bezalkoholowy napój gazowany ze sfermentowanego chleba. Tradycyjną potrawą ukraińską są pierogi ruskie, pielmieni (pierożki z luźnym farszem mięsnym) i pierogi drożdżowe z kaszą gryczaną na maśle, to bardziej bułeczki z kaszą, ale Ukraińcy mówią na nie pierogi. Powszechny w Ukrainie jest także smalec ze słoniny wieprzowej oraz barszcz ukraiński ze śmietaną, który ma niewiele wspólnego z polskim barszczem z uszkami oraz zupa kapuśniak z chlebem. Ukraińcy również mają niebywale pyszne cukierki, których rodzajów nie sposób zliczyć.
Ukraińska kinematografia
Kinematografia ukraińska jest najstarsza w Europie wschodniej, ponieważ rozwija się od 1896 roku. A reprezentuje ją chociażby cykl kronik filmowych Alfreda Fedeckiego – Polaka mieszkającego w Charkowie. W Ukrainie powstała Kijowska Wytwórnia Filmowa w Odessie i Jałcie w 1928 roku. Najsłynniejsze, ukraińskie dzieła filmowe, to:
„Pancernik Potiomkin”, czyli filmowa wizytówka Odessy. Radziecki, niemy film wojenny z 1926 roku w reżyserii Siergieja Eisensteina.
Jeśli chodzi o polskie kino, to warto nadmienić, że najsłynniejszym filmem o dziejach polsko-ukraińskich jest „Ogniem i mieczem” z 1999 roku w reżyserii Jerzego Hoffmana, gdzie w rolę Bohdana Chmielnickiego wcielił się ukraiński polityk Bohdan Stupka.
Pierwszym ukraińskim filmem nominowanym do Oscara dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego był „Mamaj” z 2003 roku w reżyserii Olesia Sanina.
Polsko-brytyjsko-ukraińska produkcja 2019 roku, to „Obywatel Jones” w reżyserii Agnieszki Holland, który miał swoją premierę na Międzynarodowym Festiwalu Filmowy w Berlinie i otrzymał Złote Lwy, czyli główną nagrodę na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku.
Czytaj też:
Autor: Zuzanna Bartus