Zakrzepica – co to jest?
Zakrzepica, czyli żylna choroba zakrzepowo-zatorowa, to sytuacja, gdy w organizmie tworzy się zakrzep, który blokuje przepływ krwi. To sytuacja bardzo niebezpieczna, tym bardziej, że taka skrzeplina może się oderwać. Wtedy płynie do płuc, gdzie może prowadzić albo do nagłego zgonu, albo do rozwinięcia zatorowości płucnej.
Zakrzepica – przyczyny
Przyczyny zakrzepicy opisuje tzw. triada Virchowa:
- Zaburzenia przepływu krwi (unieruchomienie lub ucisk naczyń),
- Konkretne zmiany w składzie krwi (np. nadpłytkowość),
- Zmiany w śródbłonku naczyniowym (np. uszkodzenie naczynia).
Szacuje się, że wystąpienie przynajmniej dwóch z trzech wyżej wymienionych objawów może prowadzić do zakrzepicy żylnej żył głębokich. Pacjent może być też szczególnie narażony na tę chorobę przez wrodzone predyspozycję (np. wysoki poziom homocysteiny), czynniki nabyte (np. stany zapalne czy przyjmowanie sterydów anabolicznych lub antykoncepcji hormonalnej), nieodpowiedni styl życia (np. palenie papierosów i otyłość) lub inne choroby (sercowo-naczyniowe i cukrzycę).
Często o zakrzepicy mówi się przy długotrwałym unieruchomieniu. Jak tłumaczy kardiolożka prof. dr hab. med. Agata Magdalena Bielecka-Dąbrowa w rozmowie z Medonetem, pacjenci po różnych zabiegach, np. po cesarskim cięciu, są szybko stawiani na nogi. To dlatego, by przeciwdziałać zakrzepicy, której przyczyną może być właśnie dłuższe unieruchomienie.
Zakrzepica – skutki
Wspomniana kardiolożka w rozmowie z Medonetem wskazała, że co roku zakrzepica dotyka średnio 100 tys. nowych osób, a 57 tys. tych przypadków do zakrzepica kończyn dolnych. Do tego nawet połowa to przypadki bezobjawowe. Tak dzieje się, kiedy skrzepliny są bardzo małe i albo nie wyrządzają szkód, albo samoistnie się rozpuszczają. Niestety czasami strupy są na tyle duże, że odrywając się, płyną do krążenia płucnego. Tak powstaje zatorowość płucna, której objawami są duszność, ból w klatce piersiowej i zasłabnięcia. Jeżeli choroba nie zostanie wyleczona, w 30% przypadków prowadzi do śmierci.
Kto może zachorować na zakrzepicę?
Prof. dr hab. med. Agata Magdalena Bielecka-Dąbrowa mówi, że ważnym czynnikiem w kwestii zakrzepicy jest wiek. Zachorować można już po czterdziestym roku życia, choć ryzyko wzrasta im jesteśmy starsi, szczególnie po sześćdziesiątce. To dlatego, że w tym okresie zwykle ruszamy się znacznie mniej.
Aby zmniejszyć ryzyko, należy unikać papierosów (związki w dymie sprzyjają powstawaniu zakrzepów), a także dbać o ruch. Kardiolożka podaje, że bezpieczny czas siedzenia to dwie godziny. Po tym warto zrobić sobie krótką przerwę na spacer lub proste ćwiczenia.
