Najczęstsze formy oszustw, na które trzeba uważać
Większość oszustw opiera się na podobnych mechanizmach. Cyberprzestępca podsuwa atrakcyjną okazję, wzbudza strach albo podszywa się pod instytucję, której ufamy. Ich techniki różnią się formą, ale cel pozostaje ten sam – wyłudzić dane lub pieniądze.
Przeczytaj więcej na temat najpopularniejszych oszustw internetowych w serwisie Lepiej TAURON.
Fałszywe promocje i sklepy
Kuszą wyjątkowo niskimi cenami i znanymi markami. Strona wygląda profesjonalnie, a „okazja” kończy się rzekomo za kilka godzin. Po zakupie nie dostajesz towaru albo trafia do Ciebie tania podróbka.
„Kurier” proszący o dopłatę
Dostajesz SMS z informacją o niedopłacie wynoszącej np. 1,99 zł. Link prowadzi do fałszywej bramki płatności, która wykrada dane logowania do banku. Układ graficzny jest identyczny jak w oficjalnych serwisach, dlatego tak trudno zauważyć podstęp.
Podszywanie się pod bank, urząd lub firmę energetyczną
Oszuści straszą konsekwencjami: „Twoje konto zostanie zablokowane”, „Ostatnie ostrzeżenie”, „Brak potwierdzenia danych”. W pośpiechu można kliknąć link, nie zastanawiając się, czy prośba jest wiarygodna.
Wyłudzenia na BLIK
Przestępcy przejmują czyjeś konto w social mediach, a potem piszą do znajomych: „Hej, możesz pożyczyć 300 zł? Oddam jutro”. W emocjach często zapominamy, by zadzwonić i upewnić się, kto rzeczywiście jest adresatem wiadomości.
Jak chronić się na co dzień?
Kilka nawyków potrafi skutecznie utrudnić życie oszustom.
Używaj długich, unikalnych haseł
Hasło typu „Anna123” to dla cyberprzestępcy jak otwarte drzwi. O wiele bezpieczniejsze są hasła tworzone z pełnych zdań. Są trudniejsze do złamania, a jednocześnie łatwe do zapamiętania. Warto też stosować różne hasła do różnych usług. Dzięki temu przejęcie jednego konta nie oznacza przejęcia całej Twojej cyfrowej tożsamości.
Nie podawaj danych – żaden bank ani dostawca energii nie poprosi Cię o hasło czy kod BLIK!
Instytucje finansowe nigdy nie proszą o takie informacje w wiadomościach SMS, e-mailach ani telefonicznie. Jeśli ktoś to robi, możesz mieć pewność, że to próba oszustwa. W razie wątpliwości przerwij rozmowę i samodzielnie zadzwoń na oficjalną infolinię.
Nie otwieraj linków z nieznanych źródeł, nawet jeśli wiadomość wygląda groźnie lub pilnie
Cyberprzestępcy świetnie radzą sobie z tworzeniem wiadomości, które „brzmią poważnie”. Fałszywe maile często informują o rzekomej blokadzie konta, niedopłacie za paczkę czy konieczności potwierdzenia danych. Jeśli coś budzi Twój niepokój – nie klikaj.
Zachowaj dystans do superpromocji – jeśli oferta brzmi zbyt dobrze, by była prawdziwa… zwykle taka właśnie jest
Oszuści świetnie znają nasze słabości. Kuszą markowymi produktami za pół ceny, promocjami „do końca dnia” i limitowanymi okazjami. Zawsze sprawdzaj opinie o sklepie, adres strony i dane firmy.
Zgłaszaj próby oszustwa na policję
Każde zgłoszenie ma znaczenie – nie tylko dla Ciebie. Im więcej informacji otrzymują organy ścigania i eksperci od cyberbezpieczeństwa, tym skuteczniej mogą przeciwdziałać nowym schematom przestępców. Warto zachować screeny, wiadomości i adresy stron. To cenne dowody, które pomagają chronić innych użytkowników.
Dlaczego warto zachować czujność?
Cyberprzestępcy działają profesjonalnie – testują nowe metody, obserwują nasze reakcje i tworzą scenariusze oparte na mechanizmach psychologicznych. Im lepiej rozumiemy ich techniki, tym trudniej dać się zaskoczyć. Świadomość zagrożenia daje poczucie kontroli i pozwala podejmować racjonalne decyzje.
Autor: Katarzyna Solecka