Gwałtowne burze stanowią poważne zagrożenie nie tylko dla naszego bezpieczeństwa, ale i majątku. W historii naszego kraju nawałnice niemal zawsze były obecne, lecz ich intensywność i częstotliwość wzrosły w ostatnich latach. Czym to jest spowodowane?
Co wpływa na wzrost częstotliwości i intensywności burz?
Można to wytłumaczyć na kilka sposobów. Przede wszystkim odpowiadają za to zmiany klimatyczne, bowiem średnia temperatura w okresie wiosenno-letnim jest wyższa niż kiedykolwiek wcześniej. To z kolei wpływa na zwiększoną aktywność burzową.
Dodatkowo miasta, działając jak wyspy ciepła, są szczególnie podatne na gwałtowne zjawiska pogodowe. Nagrzane powierzchnie miejskie, zaburzona cyrkulacja powietrza spowodowana wysokimi budynkami oraz zanieczyszczenia, w tym obecność drobinek aerozoli, sprzyjają intensyfikacji i wypiętrzaniu się chmur burzowych.
Jak powstaje burza?
Burza to skomplikowane zjawisko, które w skrócie polega na zderzeniu zimnych i ciepłych mas powietrza. Ciepłe, lżejsze powietrze unosi się do góry, a gdy napotka na zimniejsze warstwy atmosfery, ulega schłodzeniu. Skraplająca się para wodna tworzy krople deszczu lub grad, a różnice temperatur i wilgotności powietrza przyczyniają się do powstania wyładowań atmosferycznych. To właśnie one stanowią najbardziej spektakularny i jednocześnie najniebezpieczniejszy element burzy.
Jak rozpoznać zbliżającą się burzę?
Zanim burza dotrze, można ją zwiastować poprzez obserwację nieba i nasłuchiwanie. Błyskawica jest widoczna niemal natychmiast, ale dźwięk grzmotu dociera do nas chwilę później. Dzięki temu możemy oszacować, jak daleko burza jest od nas. Licząc sekundy dzielące widok błyskawicy od usłyszenia grzmotu i mnożąc przez prędkość dźwięku (340 m/s), można obliczyć, jak daleko znajduje się źródło wyładowania.
Przykładowo: grzmot, który występuje 3 sekundy po błyskawicy, oznacza, że burza znajduje się mniej więcej kilometr od nas.
Jak zachować się podczas burzy?
W zależności od miejsca, w którym się znajdujemy, powinniśmy podjąć odpowiednie środki ostrożności. W domu zadbajmy o zabezpieczenie okien, usunięcie z balkonów przedmiotów, które mogą zostać porwane przez wiatr, oraz wyłączenie urządzeń elektrycznych.
Jeśli burza zaskoczy nas na zewnątrz, najlepiej szukać schronienia w budynkach lub, w ostateczności, w zagłębieniach terenu, unikając otwartej przestrzeni i wysokich obiektów, które przyciągają pioruny.
W obliczu prognozowanych burz apelujemy o zachowanie szczególnej ostrożności. Pamiętajmy, że burze, choć są fascynującym zjawiskiem natury, mogą być również bardzo niebezpieczne. Odpowiednie przygotowanie i wiedza o tym, jak zachować się w trakcie burzy, mogą uratować życie lub uchronić nasz dom przed zniszczeniem. Bądźmy więc mądrzy przed szkodą i pamiętajmy o podstawowych zasadach bezpieczeństwa.
Autor: Hubert Wiączkowski