Podatek cukrowy - co to jest? Ile wynosi? Jak go obliczyć? [KALKULATOR PODATUKU CUKROWEGO]

Dlaczego ograniczenie cukru jest tak ważne? Czym jest podatek cukrowy i co oznacza jego wprowadzenie w życie? Jak obliczyć jego wartość? Odpowiedzi na te i inne pytania dotyczące tego tematu mają Joanna Michałowska i Julia Żuławińska.

Podatek cukrowy przewidujący nałożenie dodatkowych opłat na sprzedaż słodzonych napojów i alkoholu sprzedawanego w opakowaniach o objętości mniejszej niż 300 ml wejdzie w Polsce w życie 1 stycznia 2021 roku. W związku z tym, przygotowaliśmy kalkulator podatku cukrowego. Dzięki niemu dowiesz się, o ile podrożeją interesujące Cię napoje, co być może zmotywuje Cię do zmiany swoich wyborów żywieniowych.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, w artykule poniżej znajdziesz szczegółowe informacje o podatku cukrowym, zasadach jego obliczania i potencjalnych korzyściach jego wprowadzenia.

Cały ten cukier – dlaczego ograniczenie cukru jest tak ważne?

Cukier to potoczna nazwa sacharozy – słodkiej, krystalicznej substancji, którą najczęściej otrzymuje się z buraków cukrowych lub trzciny cukrowej. Cukier jako produkt spożywczy ma stosunkowo niską wartość odżywczą, natomiast wysoką wartość energetyczną. Oznacza to, że dostarcza dużo energii - kilokalorii (około 400 kcal w 100 g), natomiast nie zawiera praktycznie żadnych witamin i składników mineralnych. Właśnie z tego powodu mówimy, że "cukier to źródło pustych kalorii”, natomiast zalecenia żywieniowe określają, że jego spożycie nie powinno przekraczać 10% całkowitej energii z diety. Tymczasem Polacy spożywają go co najmniej dwa razy więcej niż rekomendują eksperci! Nadmierne spożycie cukru powoduje między innymi próchnicę zębów, i co bardzo istotne - znacząco zwiększa ryzyko nadwagi i otyłości.

Obecnie problem nadmiernej masy ciała urósł do rangi światowej epidemii, z którą zmagają się nie tylko kraje rozwinięte, ale także rozwijające się. Według najnowszych danych, nadwaga dotyczy obecnie 68% mężczyzn i 53% kobiet w Polsce, natomiast 23% Polaków cierpi na otyłość. Osoby z nadmierną masą ciała są narażone na pogorszenie ogólnego stanu zdrowia, są obarczone większym ryzykiem wystąpienia niepełnosprawności, przedwczesnej śmierci, a także wielu chorób przewlekłych. Z powodu licznych powikłań otyłość generuje ogromne koszty osobiste, społeczne i ekonomiczne, a szacowany dalszy wzrost częstości jej występowania będzie nadal je powiększał:

Sztuczne substancje słodzące i alkohol, a podatek cukrowy

Sztuczne substancje słodzące (czyli popularne słodziki) to zamienniki cukru. Ich powszechne zastosowanie mogłoby wydawać się idealnym rozwiązaniem – w przeciwieństwie do cukru, mają one znikomą wartość energetyczną. Wynika to z faktu, że są one nawet kilkuset krotnie słodsze od samej sacharozy, dzięki czemu mogą być one stosowane w bardzo małych ilościach. W świetle obecnych badań naukowych spożycie słodzików w dopuszczonych dawkach jest generalnie bezpieczne. Nie należy jednak zapominać, że słodycz słodzików jest wielokrotnie większa od cukru, a więc osoba spożywająca je przyzwyczaja się do słodkiego smaku.

"Małpka" to potoczna nazwa alkoholu sprzedawanego w opakowaniach o małych objętościach - najczęściej 100 lub 200 ml. Sprzedaż małpek stanowi około 30% rynku wódki. Szacuje się, że średnio 1,5 mln małpek trafia co dzień do rąk klientów. Opodatkowanie alkoholi sprzedawanych w opakowaniach o objętości mniejszej niż 300 ml może zasilić budżet o dodatkowe 0,5 mld złotych rocznie, przy czym połowa z tych pieniędzy będzie wydawana na edukację, profilaktykę oraz świadczenia w zakresie opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień.

Czym jest podatek cukrowy?

Według definicji, podatek cukrowy to podatek akcyzowy nakładany na sprzedaż napojów słodzonych cukrem lub innych produktów z wysoką zawartością cukru. Jego wprowadzenie ma na celu ograniczenie dużego spożycia tych produktów spożywczych i uniknięcie negatywnych konsekwencji zdrowotnych z tym związanych, m. in. otyłości czy innych chorób cywilizacyjnych.

Podatek cukrowy w Polsce zakłada nałożenie dodatkowej opłaty od słodzonych napojów i alkoholu sprzedawanego w opakowaniach o objętości mniejszej niż 300 ml. Głównym celem wprowadzenia podatku cukrowego jest promocja prozdrowotnych wyborów konsumentów. Środki uzyskane z podatku będą trafiać do gmin i Narodowego Funduszu Zdrowia i będą przeznaczane na edukację prozdrowotną, a także profilaktykę pierwotną otyłości i uzależnień.

Efekty wprowadzenia podatku cukrowego będą widoczne po pewnym czasie, najprawdopodobniej po kilku latach. Przewidywane korzyści obejmują:

Jak obliczyć podatek cukrowy?

Jak wspomniano, podatek cukrowy w Polsce przewiduje wprowadzenie dodatkowych opłat od alkoholu sprzedawanego w opakowaniach o objętości do 300 ml oraz słodzonych napojów. Oto jak będzie naliczany:

  1. Alkohol o objętości poniżej 300 ml - 25 zł od jednego litra stuprocentowego alkoholu sprzedawanego w opakowaniach o objętości do 300 ml.
    W praktyce oznacza to:
    • 1 zł od 100 ml małpki wódki 40%;
    • 2 zł od 200 ml małpki wódki 40%;
    • 88 groszy od 250 ml wina 14%.
  2. Opłata od napojów słodzonych:

Z opłaty są całkowicie zwolnione napoje będące:

Potrzebujesz więcej informacji? Znajdziesz je w ustawie z dnia 14 lutego 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów.

Kalkulator podatku cukrowego – jak go używać?

Zasady obliczania podatku cukrowego wydają Ci się skomplikowane? Nie martw się, kalkulator podatku cukrowego policzy wszystko za Ciebie!

  1. Wybierz rodzaj napoju – alkohol lub napój słodzony.
  2. Wybierz konkretny napój (informacje o ilości cukru i kofeinie/taurynie pojawią się automatycznie) lub wybierz opcję ‘Inny’ i wpisz wszystkie wartości samodzielnie.
  3. Wpisz objętość napoju.
  4. Odpowiedz na pytanie jak często kupujesz dany napój.
  5. Wybierz jaki okres czasu Cię interesuje (domyślnie pokażemy Tobie podatek cukrowy zapłacony przez Ciebie w ciągu roku).

Po wypełnieniu wyżej wymienionych informacji, zobaczysz:

Efekt wprowadzenia podatku cukrowego w innych krajach

Nie do końca przekonuje Cię podatek cukrowy? Dzięki temu, że inne kraje zastosowały podatki cukrowe już jakiś czas temu, wiemy że ich wprowadzenie ma swoje uzasadnienie:

 

Autor: Katarzyna Solecka

Komentarze