Szlachetne pochodzenie… i nie tylko
Zgodnie z danymi z „Internetowego słownika nazwisk w Polsce”, w naszym kraju funkcjonuje ponad 30 tys. najbardziej powszechnych nazwisk. To one stanowią aż 75-80 proc. wszystkich używanych przez polską populację. Mimo to, jak informuje portal dziendobry.tvn.pl, łączna liczba różnych form nazwisk osiąga imponującą liczbę 400 tys.!
Skąd się wzięły? Otóż źródła są różne. „Najczęściej związane były z miejscem zamieszkania (nazwą regionu czy miasta) lub zawodem”, jak mówi Makselon. Jednym z klasycznych przykładów jest nazwisko Kowalski, wskazujące niegdyś na zawód przodka. Ciekawostką jest, że w okresie szlacheckim nazwisko było również wyraźnym symbolem statusu społecznego, często oznaczając przynależność do konkretnego rodu czy posiadanej ziemi. Popularne końcówki „-ski” i „-cki” widzimy aż po dziś dzień, choć teraz nie zawsze są dowodem szlacheckich korzeni.
Od imienia po charakterystykę – nazwiska i ich tajemnice
Jak dalej wyjaśnia ekspert, na przestrzeni wieków nazwiska ewoluowały, czasem pozostawiając po sobie zaskakujące tropy do odczytania – i to mimo błędów w urzędowych zapisach. Dotyczy to między innymi takich nazwisk jak Dusza, które może wywodzić się od imienia Duszan lub wskazywać na duszę człowieka. Intryguje również pochodzenie Smętka, które może mieć związek ze smutkiem lub… diabłem! Jak podkreśla Makselon, w gwarze kaszubskiej „smętek” miał swoje specyficzne, lokalne znaczenie.
10 przykładów znaczenia nazwisk
Poniżej przedstawiamy kilka przykładów polskich nazwisk wraz z ich znaczeniem:
- Kowalski - pochodzi od zawodu kowala, jednego z najstarszych i najbardziej powszechnych nazwisk w Polsce.
- Wiśniewski - nazwisko odnoszące się do położenia geograficznego, oznaczające „pochodzący z Wiśniewa” lub „mieszkańcy miejsca, gdzie rosną wiśnie”.
- Lewandowski - może wskazywać na pochodzenie z miejsca, w którym rosną lawendy lub pochodzić od przydomka osoby o męstwie i sile, nawiązując do lwa.
- Zielinski - odnosi się do koloru zielonego, możliwe, że wskazywało na osobę mieszkającą blisko lasu lub pola.
- Wójcik - pochodzi od słowa „wójt”, oznaczającego osoby pełniące funkcje zarządcze w dawnych gminach.
- Kamiński - odnosi się do pochodzenia z miejsca o nazwie Kamińsk lub zawodu kamieniarza.
- Jaworski - nazwisko może wskazywać na pochodzenie z miejsca, gdzie rosną jawory, czyli klony.
- Dąbrowski - oznacza „pochodzący z Dąbrowy”, wskazując na miejsce porośnięte dębami.
- Nowak - najbardziej rozpowszechnione nazwisko w Polsce, symbolizujące „nowego” członka społeczności.
- Sikora - pochodzi od ptaka sikory, będącego często symbolem zwinności i sprytu.
